Plattdüütsch Künsten ...

43Bilder

...vun Ewald Eden

Wiehnachtsstiern
Wat is dor boben för'n Stern to sehn
steit dor in schwaarte Nacht
sien Lucht dat is so wunderschön
as wenn een Engel freudich lacht

Ümto de Häven is as Ink
dat Weltall hollt de Oahmluft an
de Stern dat is 'n Herrgottsding
schleit Old un Jung in sienen Bann

Is denn sowiet dat Winacht is
de hillich Nacht is dor
kummt to us aal de hillich Christ
is dat nich wunnerboar

***************************

Een van us...

Jan-Hinnerk steit dor an de Stroat
een Meter un een Bäten
he kikt so plietsch un so ak'road
is stoadich bloß an d' äten

In d' Rechter hett he een Stück Schinken
in d' linker Füüst een Knüben Brot
sien Oogen sünd as Sterns an blinken
sien Backen lüchten gleunich rod

Van smörgens bit oabens is he an wenken
as wenn he dirigeeren moot
deit jedereen sien Lachen schenken
ov de nu schlecht is — ov is good

So mennich een de mach woll särgen
de Jung is nich ganz dääch in d' Kopp
denk dat man hier bloß aal kann börgen
villicht löpst du ok bold Galopp

**********************************

Dörpfest

So 'n Dörpfest is doch woll heel moi
de Jungen frischk — de Ollen toi
Jeden deit sükk utstaffeern
elk ov een mach noch wat leern

De Anfang is meest woll wat stuur
as Börgermest de dikkste Buur
weet nich bi d' Schnakken lostolärgen
anstatt man eenfach Prost to särgen

In d' Teld dor is vöäl Tingeltangel
de Lüü sünd good in Schweet
in jeder Hörn düchtich Gerangel
wor mörgens nümms mehr wat van weet

De Krööger kann dor nich tägen kruupen
so mennich Gatt is utdrööcht
man will vandoach sükk recht besuupen
dat heel Dörp — dat is nööcht

De Mannslüü sünd all düchdich duun
de Föät word'n sinnich güüst
de Kapäel — de givt allwäär Kattuun
elk gript sien Deern mit d' Füüst

So mennich Stünn'n noa Middennacht
de Jungs haangt över d' Heck
de Krööger sükk sien Geld anlacht
as Botter ünner d' Speck

Dat Dörpfest wee doch wäär heel moi
de meesten hebbt een dösich Brägen
de Ollen sünd noch net so toi
de Jungen mööcht sükk rein nich röögen

********************************

Ovscheed van Moder

Oach, weets du d' noch…
ikk weet dat noch.
Besinnst di noch…
ikk besinn mi noch.
Süchtend koamen mennich Froagen
ikk spöör wu hör dat Haart upgeit
see kikkt retuur in Jungtieds Doagen
as see tägen mi an d' Moorkuul steit
vergääten sünd de Olldachssörgen
see föölt sükk wäär as junget Wicht
dat nich denkt wat givt dat mörgen
dat nich weet woarüm see schwicht
saacht goa ikk een Trää bi d' Sied
loat hör alleen in hör Bedenken
wiel ikk spöör dat dit ‚ganz Wiet'
hör endlich Ruh un Frää deit schenken
disse Momang an Moorkuuls Wischen
dit indüüken in ‚fröer moal'
dit ‚Nu in Güstern' mit nix dortüschen
dat is de Läävensgrens hör Poahl

******************************

Mien lütji Dörp

Mien lütji Dörp mit de tein Huusen
mien lütji Dörp dat is nich mehr
wat wee dat moi in mien Besinnen
wat deit mi dat in d' Haart woll säär

Een Mersfolt un een hoogen Törfbüld
achter elker Huus wee dat to sehn
de Röäk nu noch mien Denken füllt
wenn ikk mi an de Eekboom lään

De Boom is eenzich hier noch blääven
stollt rekkt de Kron wiet över d' Diek
blods bi hum seech ikk noch Lääven
wenn ikk so över d' Land henkiek

Dat Kinnerlachen is verweiht
keen Lien mit Waaschk is mehr to sehn
keen Krööger mehr vöör d' Kroochdör steit
keen Minsch is hier mehr good to Been

Ikk drei mi üm — moot eenfach goahn
mien Been'n sünd stief as Eeekenhollt
mi rullt ut d' Ooch een lütji Troan
ikk spöär — nu word dat Haart mi kollt

**********************************

Drei di üm...
Achter d' Diek de gröön'n Wischen
de Bloaden krüüseln saacht in d' Lücht
Schwaartbrod un Schink up schüürde Dischen
Lachen över d' Land hen flücht

An de Dieken schloat de Bulgen
de Penners lüchten rod un geel
an d' Hääven jachtern witte Wulken
dat junge Volk danzt up de Deel

Ut d' Dörpkrooch hört man Puustmusik
ov un to deit een Bescheed
hier is nümms aarm — un ok nich riek
hier singens aal dat sülvich Leed

Dat Leed van Heimoat un van Leev
dat singt man hier sied duusend Joarn
liekers wat dat Lääven dreef
ikk moot doch wäär noa Huus henfoarn

*********************************

De Maienboom

In d' Kriemhildstroat in Oestringfeld
hebbt de Noabers sük een Maiboom sett
hevv hunnerd sehn — ik hevv hör tellt
he as de moieste lett

Van d' Huusfroo hen bit too'n Koptein
aal hevvt sük rööcht — un hevvt sük ploacht
dat Waark dat steit nu schier un fein
nümms noa de Aarbeid froacht

In d' Rundum üm dat bunte Gröön
dor sing'n see — un jachtern
ik hevv noch nie niks moiers sehn
van vöörn un ok van achtern

De Nacht löpt hen — de Mörgen schummert
de Lüü falln möö in Beäd un Kast'
bi mennicheen de Brägen wummert
hett mit dat Denken woll sien Last

Doch Middachs — jedeneen is dor
dat Maienlucht begröten
de Köpp de sünd ok meist wäär kloar
elks Wicht de kricht 'n Sööten

Hollt man good fast an Bruk un Plääg'n
de Enkels word dat danken
well dat vergätt bi Doon un Wäägen
vergätt ok siene Schranken

***********************************

Dat Füürtornlucht strikkt över d Woater
twee kort dree lang un een Minüüt niks
Jan-Hinnerk stroakelt saacht de Koater
un sächt: nu givt dat Tee — heel fiks
he klautert de iistern Trapp andoal
fiefunsäßtich luude Stappen
dat deit he geern för dit Verhoal
sien Patzmann schlutt jüüst de Buterklappen
up d' Bakk in d' Köäk dor stoaht de Köpkes
up d' Stöövken wacht de Teepott all
dat rükt net as bi Moder Röpkes
in d' Kluntjestuuv up d' Winachsball
de gääle Room sien Wulkenbloom
lett as een Bild van stille See
de halve Stünn'ns as in Droom
de sett nu allens wäär up Stee

***********************************

De Wind
Over de Kolken weiht suutje de Wind
de Grens hett för hüm keen Bedüden
he schmüstergrient as een lüütji Kind
man hört sien Lachen van wieden
de Blööm'n nikkoppen wenn he hör eit
de Bulgen saacht över d' Gröönland strieken
de Schoapen rüscheln sinnich dör d' Reid
langs de hoogen Dieken
van d' Eiland blenkert de Füürtoorn in d' Lücht
de Süän verkrupt sükk achter de Hääven
an d' Siel Minschen tohoop man sücht
hier hett man noch wat van sien Lääven

*************************************

Grootmoder
De Dach drüselt sükk dör de Stünn'n —
in d' Köäken is dat de halfluchtige Tied.
Grootmoder moot sükk mit dat Begääven anfrünn'n,
ov see nu so is — ov doch nich so blied.
Up jederfall is see alleen.
See schnakkt mit de Sünn,
de noch dör de Appelbööm blenkert.
Dor is anners nümms
an de see wat särgen kunn:
Buten up d' Land;
stuuv achter de Waal
de Noaber sien Jung
mit een Melkbumm' rümschlenkert:
Jan-Hinnerk,
wat hör eegen Blood is,
de letzt Enkelsöähn, de hör noch blääven,
de is sied eeergüstern bi d' Kommiß.
De Kriechmoaker bruken sien Lääven.
Sien Voader — de Foormann
un Diederk sien Broer,
de lirgen all laang in de Grund.
See ween de eersten de intrukken sünd,
see ween de eersten de dodblääven bünd,
dor frocht een nümms ov di dat gefaalt.
Blods de; de dat scheeten togaang brocht hevvt;
de sitten moi hoch un moi drööch.
Wovöäl Blood denn an hör Hann'n kläävt
is liekers noa annermanns Möäch:
So sitt see allenich in de halfdüster Köäken;
hör Hann'n strieken de Katt saacht över d' Hoar;
see deit heel sinnich dat Füür inröäken;
dat moakt see in d' Huus nu sied tachentich Joahr.
De Mörgen mit sien Olldachsgelaarmte,
de sücht hör denn sitten in d' Hörn —
de Hannen in d' Schoot, de Oogen noch kloar —
blods hör Lääven — de Waarmte,
de is nich mehr dor.

*****************************************

Mien Droomland…

Ikk goa bi Nachten dör de Wischen
een Rüscheln weiht saacht dör de Lücht
hier dat Woater dor de Diek un jüüst dortüschen
een Nachtuul över mi henflücht
de Moand haangt sülvernwitt an d' Hääven
sien Lucht sprenkelt dat ruuge Meer
de Strand de läävt van flüchtich Lääven
in mi dor geit de Ruh tokeer
mien Haart schleit as een sieden Trummel
mien Blood dat singt as schloapend Wind
mien Seel luurt up dat Steernsgebrummel
mien Denken is unschüllich Kind
ikk seech de Stünnens vöör mi flüchten
de Trää van hör an Woaterskant
ikk spöör een binnerwendich süchten
noa di, mien Haartens Freesenland

*************************************

Een poar Froagen blods …
Wat is wenn wi Theoater speel'n
wiesen wi Lääven
ov doon wi blods so
wat is wenn de Minschen de Welt verneel'n
zerstöört see dat Lääven
ov doon see blods so
wat is wenn wi us be de Hann'n foaten
bewoahrt wi dat Lääven
ov doon wi blods so
up all disse Froagen
dor kricht man keen antern
up all disse Froagen word schweegen

**************************************

Wat hett dat woll to bedüüden...
Irgendwat is verdreit in de Welt.
Minschlichkeit — froacht di een,
wat is denn dat?
Dat is doch 'n Begreep ut urolle Tieden —
ikk keän blods een Word — dat heet Geld.
Wat anners kann d' doch vandoach nich mehr lieden.
Kiek di moal Winachen an —
dat is ok so'ne Soak.
Wee fröer moal wat mit Gefööl — un so,
dat kann di bold nümms mehr vertelln.
Nu is dat een reinet Geschäftengedoo —
un jedeneen is över to wenich an Schelln.
Freud över 'n Stükk Kook
ov een frünnelked Word,
dat kanns d' nich mehr verwachten —
dat is wat van de besünnere Szort,
de meesten doon dat verachten.
Dorbi is een leeven Blikk
mehr weert as duusend Geschenken —
kiek moal een spierke noa achtern torüch,
denn machst dor woll moal an denken.

*******************************
Ewald Eden leest düt Gedicht — to'n Anhören: Hier klicken

Schwiech still…

Schwiech still mien Haart, schwiech still
mien Seel flücht över d' Woater licht
see weet nich wat see söken will
see käent nich Förm un nich Gesicht
see spöört dat mi wat fäälen deit
see sücht dat Lokk in mien Besinnen
in dat sükk aal mien Süchten dreit
so witt as unbeschrääven Linnen
see kummt eers trüch wenn see wat funnen
wat liek in mien Belääven passt
wiel see denn 'wiß dat ikk hevv wunnen
wiel verlüstich geit mien Olldachslast

********************************************

Neeschier…

De Stuvendör sük nich bewäächt
dat Schlöädellokk verhangen
man meent — dat dor de Engels fleecht
in Kinnerhaarten söötes Bangen

De Fenster wiest in d' Appeltuun
villich kann man wat spitzen
de Gröttern sünd vöör Neeschier duun
see doon sük rein erhitzen

Möächt see noch so foast sük quääln
sük an dat Müürwark hochtotilln
stoadich deit een Stückji fääln
an dat — wat see woll weeten willn

Man sücht dat blinkern in de Schieven
sinnich geit een hen un her
nich weeten wat de binnen drieven
in Kinners Kopp geit dat tokeer

So moten see sük still bemööten
bit dat an to pingeln faangt
Geschenken — Kringels — Päpernööten
Knecht Ruprecht ut sien Büdel laangt

*************************************

Winachen...

Winachen wee nich blods in Huus —
nää — Winachen wee ok stiäl up een annern Stäe
bi Oma un Opa — un jümmers wäär nee

Winachenmörgen muß man eers schnüstern
wat Winachsmann brocht har — so mirden in Düstern

Dat meest, wat wi kreegen, wee wat antotrekken.
Us Öllern mussen sükk bannich noch rekken,
Speeltüchs — dat wee ok woll dor
dat wee meest een upklütert Holltpeerd
ov een Pupp van verleeden Joahr
wat hevvt wi us hööcht — mit dit un mit dat
wat hevvt wi äten — wat ween wi moi satt
schnoamiddachs gung d' noa Oma un Opa andoal
dor geev dat „Bescherung“ — ton tweeden moal
un wäär wee rejell wat to Schlikkern dorbi
wat wee mi noas schlecht — un dat nich blods mi
verglikks dat mit vandoach — so wee dat meest wenich
man wi ween tofrää — ok noch mit een Pennich

*****************************************

Engelsvisit

Vernacht wee een Engel
bi mi to Visit
he wull mi wat särgen
he keek so heel blied
sien Flöägels de blenkern
as fiinspunn'n Glöäs
ik kunn mi blods höögen
een Troan hung mi an de Nöäs
he wull mi wat bring'n
van Heiland un Fräee
ik höör heel fiin Sing'n
kunn nich van de Stäee
mien Haart dat wor licht
as de Wulken an d' Hääven
wee so tomoal
an jachtern un schwääven
ik spöär rein niks mehr
van Olldachsbedrüüs
mien Seel stapp dör Müür'n
flooch hoch över Bargen
keek in een büld Annerlüühüüs
höör Minschen sükk targen
seech Kinner in Nod
doch as de Engel to hör keem
dor wee allens wedder good
un ik wuss bi mi
ganz deep in mi binnen
wenn an de Engel wi glöövt
deit de Fräee up d' Eer winnen

*******************************

Winachswunner

Winachen kummt mit groode Trää
överall dat festlich blinkt
Knecht Ruprecht suust mit siene Schlää
Kinners nä — wat Freud he bringt

All de Harten sünd vull Waarmte
blied seegen de Gesichten ut
in disse Nacht givt d' keen Gelaarmte
de Herrgott lett de Engels rut

Well nu oapen Dören hett
un een Winachsboom mit Keersen stollt
de Engel dor sien Teeken lett
wor Globen noch de Leevte hollt

Een Froach blods...
Wat is eelich Winachen
well weet dat woll noch
well denkt
an dat hillich Geböören
jedeneen de lett dat kroaken
as wenn dat üm geit
de Welt to verföören
Winachen
dat hett Frää to bedüüden
un Minschlichkeit
hier up de Eer
woneem schull'n anners
de Klokken woll lüüden
wenn Een deit de Anner blods säär
loat dat heele Gedrüüs
moal ünnern in d' Schkappen
denn schall dat in de Hüüs
mit de Freud ok wäär klappen

********************************

Hillichoab'nd...
Höörst du de Winachsglokken lüüden
kling'n noch so fien as dröögen Schnee
dat kummt — man höört se ganz van wieden
heel wiet wäch noch — över See

De Schäpen de noch buten sünd
de seilen flink in d' Hoaben
de Herrgott givt hör goden Wind
dreit mennich Stüür van boaben

An Hillichoab'nd sünds aal in Huus
hollt de Kinner un de Fro in d' Aarm
is buten ok woll Stöörmgebruus
ünner d' Reitdakk is d' moi waarm

In d' hukich Stuuv an d' Gävelmüür
steit d' Winachsboom in d' Hörn
de Keersen sünd dat eenzich Füür
up d' Jesuskind sien Törn

Wenn d' Engels dör de Koamer glieden
man spöört de Flöägels strieken
denn brukt man heel niks Stures lieden
in dit Nacht mutt dat wieken

************************************

Kiek moal noa boaben...
De Häven — schwaart un sternenhell
trotz balkendüster sücht man wiet
een Lucht dor boaben — schienfattgrell
schall us stüürn döör de Winachstied
mennicheen kikkt as Tüünkroam dat an
man glövt doch nich mehr an de Winachsmann
nä — de Winachsmann loat man föör Jungs un föör Deerns
föör de Groten dor lüchten de Herrgott sien Sterns
een bäten Besinnung deit jedereen good
sett di moal doal un säch Danke
denn krist du wäär Moot
niks paaßt woll bäter in disse Tied
villicht maakst ok du
Winachen is nich mehr wiet

***********************************

Nu is d' nich mehr laang hen …
Wenn dat üm veer all düster word
geit sinnich woll dat Joahr to Enn'n
tomoal schleit up de Himmelspoort
man sücht de Engels rönnen

Hier is de Büdel noch nich vull
dor sünd noch heel keen Päpernöten
Winachsmann kikkt all rech dull
wiel see nu nödich losfoahrn möten

Överaal dat Tüchs verstäken
wat see an Hillichoabnd verdeelt
moot man ok moal de Aarms langrekken
wenn hier un dor een Ledder feelt

Wäkenlang word Stuten backen
dat Himmelsfüür geit ni nich ut
de Engels hevvt keen Tied to schnakken
see kennen blods noch Winachsstuut

Winachenoabend is d' denn sowiet
de Lütten rönn'n aal hen un her
Minüten wordn to'n langen Tied
dat Töven deit all richtich säer

Wenn denn tomoal de Dör up geit
de Keersen sünd an lüchten
wenn Winachsmann denn vöör een steit
much mennicheen woll flüchten

Is ok so'n spierke Angst dormanken
de Oogen blenkern doch as Sterns
wenn ut d' Winachsmann sien grode Pranken
Geschenken koamt föör Jungs un Deerns
********************************************

Een sünnerboaren Tied

Överall hört man de Engels ööven
heel fiin un heel saacht
dat see nümms stört
de Kinners up d' Eer
köänt all nich mehr ovtööven
wat dat an Winachen woll geböört
in Schuven un Schappen
in Winkel un Hörns
lett Moder Bott för de Winachsmann
ok ünner de düster Kellertrappen
haangt noch wat för sien Gespann
groot Hinnerk de kann dat nich loaten
stilkens to luustern un hentofoaten
Stine de wüür dat joa ok allsto geern
doch dorför is see to lütt de Deern
wenn Opa dat woahrt
deit he woll moal schellen
un sächt
he wüür dat de Cloaskeerl vertellen
doch liekers
deit he de Oogen tokniepen
he kann doch sien Enkels
nich an d' Hääven verpiepen
Voader hett rein keen Tied
för de Froagen
he mutt achter de Pinunsen anjoagen
denn ok dat hett sükk ännerd in disse Welt
Freud up de Eer
givt dat blods noch för Geld

**********************************

Neejoahrsmörgen…

Nu bün ikk dor —
so sächt us saacht dat neeä Joahr —
kikkt an sükk doal
un schküddelt sükk,
denn aal de gräsich schidderk Kroam
so üm hum to,
de moakt doch rein de Stiäm hüm loahm.
De Minschen hevvt in Överdüür
ovbraant een büld Silvesterfüür —
see hevvt dat ballern huulen kroaken
un ok woll düchdich fleuten loaten.
Dat Fleuten is verfloagen,
dat Kroaken und at Huulen schwicht —
doch in de eerste Joahresdoagen
een Hopen Schietkroam in d' Natur rümmlicht

***********************************

Heimat

Wor de Seils in d' Wind fluttern
wor de Buurn sünd so riek
wor de Möälns in d' Wind ruttern
wor man Schoap sücht an d' Diek
dor kanns häntich good leeven
dor is de Ruh noch in Huus
dor köänt de Haarten noch schweeven
ok in d' Störm
sien Gebruus
wor de Kädel
up d' Füür steit
wor de Teepott ni fäält
di dat Höögen
tomöötschleit
liekers ok wat die quäält
dor word nich vöäl kauelt
dor word nich vöäl tüünt
ok wenn Olldachsgejauel
di wat anners anschüünt

*************************************

Dat lüütji Dörp

Dat lüütji Dörp dor an d' Diek
dat tellt noch keen twintich Hüüs
hier is nümms grood un ok keeneen riek
un in de meesten hör Koamers un Schappen
dor schmachten sogoar de Müüs
Bookweetengöärt un Karnemelksbree
dorvan mooten de Minschen elker Dach lääven
statt Schoo anne Footen droagen see Klumpen
elektrisch hett man hör ok noch nich gääven
un Woater kummt nich ut de Leitung
dat mooten see ut de Pütt pumpen
de Pütt dor vöör dat ole Wertshuus
dat Weertshuus mit de spoakerken Schieven
in dat keen Mannsbild mehr vöör d' Tresen sitt
in dat de Spinnkers sükk de Tied verdrieven
un blods noch de Störm de Dören upritt
in dat lüütji Dörp dor an d' Diek
dor lääven noch söbentein oal Minschen
un twalf Wittfruun alleen
mit achtein halfjöährich Kinners
de sükk to Winachten all ganniks mehr wünschen
as villicht moal een Poar Strümp anne Been

*********************************

Oabendleed
(Melodie: Guten Abend, gute Nacht)
Schluut'd de Oogen, schloapt in
schloapt in d' Heergott sien Sinn
lächt de Sörgen bi de Sied
schloapt in Ruh un wääst blied

Mörgen froo — wenn Gott will —
dreit sükk wiider dat Spill
mörgen froo — wenn Gott will —
dreit sükk wiider dat Spill

Schluut'd de Oogen, schloapt jo free
wenn ok hoch geit de See
föölt jo sääker un bewoahrt
wünscht jo alltied goode Foahrt

Mörgen froo — wenn Gott will —
dreit sükk wiider dat Spill
mörgen froo — wenn Gott will —
dreit sükk wiider dat Spill

***************************************

Bi us an de Küst...
Steist Du up d' Diek
kikkst över de Wischen
de Wulken an d' Hääven
seil'n over di her
van d' Seekant weiht di
een busigen frischken
noordwestigen Wind
mit Oahmen van d' Meer
de Korben de strieken
over de Schlengen
de Miesmuschkels blenkern
achtern in d' Watt
de Bulgen de schakkern
see jachtern un lengen
un tägen di
schnakken de Kinner noch Platt
de Weertsmann in d' Krooch
stuuv achter de Schlüüs
in de Krooch
mit de Röäk van dat Törffüür
he hett van Äten und Drinken genooch
för de Sömmergasten
in de hukelich Hüüs
un för de Mannslü
up de Kutters an d' Stüür
hier is een büld
van de Gemütlichkeit
de nödich is
wenn d' üm Minschblieven geit

*********************************

Wenn du up d' Diek steist
un kikst över d' Woater
denn süchst du
wu Hääven un Meer eenich sünd
wenn du up d' Diek steist
un kikst över d' Woater
denn spöörst du den frischken
anlandigen Wind
wenn du up d' Diek steist
un kikst över d' Woater
denn hörst du de Korben strieken
wenn du up d' Diek steist
un kikst över d' Woater
denn föölst du
woarüm ik van hier nich kann wieken
wenn du up d' Diek steist
un kikst över d' Woater
denn süchst du mien Haartblood loopen
wenn du up d' Diek steist
un kikst över d' Woater
denn weets du
dat Gefööl van Heimoat
dat kann man nich koopen

*********************************

Klöärland Oostfreesland...

Grööne Wischen, bruunsched Moor
un jüüst dortüschen hooge Dieken
vöör Penners Groo mit Woaters Spoar
griesgrau lüchten Schliekens Watten
Schlengen trekken sükk dordöör
foaken flüchten griese Katten
loaten achter sükk Mallör
Wattschlääschuvers sünd an fangen
Granoat un Stint un Grabbelbutt
deit ok moal een noa achtern langen
denn blods, wiel he een näämen mutt
Schoapen rüscheln dör de Reiten
in d' Dünenlooch an Seesietskant
man hört de Gretoas sinnich fleiten
wenn see trippeln langs de Strand
man hört de Bulgen wenn see störten
sükk över Kopp tägen Hoabens Müür
man sücht denn Seehund mit sien körten
Schnuut sükk bekieken dat Gedüür
man sücht Hoasen över d' Vöörland brakkern
Goosen strieken dör de Lücht
höört Mövkes up de Dalben schakkern
un spöört wu saacht de Tied verflücht

********************************

Dodensönndach
Stillichkeit
Graftenruh’ un Hillichkeit
Stoom licht över Kaarkhoffs Wischen
Klokkenlüüden
un dortüschen
heel van wieden
huulen van een Schkippssireen
wiel, de Stüürmann
kann de Kant nich sehn
de Koptein de sücht blods griese Lücht
de häntich över d’ Woater flücht
he meent tomoal de Seel’n to spöörn
de hüm willt in d’ Hoaben föörn

*****************************************

Wor is d' aal blääven…

Een lange Reis geit nu to Ennen
van wiet her dreef mi dat noa Huus
ikk hoap up Minschen de mi kennen
un flücht vöör frömmdet Woordgebruus
ikk hööch mi up mien Modersproak
fööl all de Waarmte strieken
bün blied dat Weltens griese Doak
vöör dit Gefööl deit wieken
doch as ikk dör de Stroaten steuster
söök vertwiefelt Kaark un Krooch
maark ikk dat ikk vergäävens leuster
un mi mien Hoapen drooch
hier is nix mehr ut mien Besinnen
is nix mehr wat mien Denken eit
ikk kann nu wüggelk nix mehr finnen
blods Koal de mi up d' Föölen schleit

********************************

Spekuloatius un Boskop-Appels
mi dücht dat is bold wäär so wiet
Hönnichkook un Peergetrappels
man rüükt un höört de Winachstied
dat Föölen is noch Sömmers Lücht
villicht een bääten Harstens Schmoak
in d' Tuun sücht man de riepen Frücht
as een Wunner Heergottssoak
man sücht de Spinnkers sülvern Netten
an d' Hekkenwaal un Wilgenstokk
man sücht wu sükk de Immen setten
as kennden see de Joahrstiedklokk
man sücht de Bloaden sükk verfaarven
dat Stiekelschwien frätt sükk een Pans
de Bottervoagels Lääven aarfen
un föören up de Dodendanz
tomoal licht denn een witted Dook
över allns wat Sömmer wee
ut d' Schössteen'n küselt denn de Rook
över d' Natuur, de ünner Schnee

*******************************

Aal sünd s' tofrää...

Wat rükkt dat moi in d' Winachsköäk
noa Griebenschmoalt un broaden Goos
de rode Kool mit Appelröäk
steit tägen de bruune Sooß
Moder hett all gleunich Bakken
see schufft de Potten hen un her
hett achter sükk so stuv to pakken
dat Fatt mit de geele Botterschmeer
in d' Bakkschapp is dat good an schmurgeln
de Vöägel kricht een kröstern Huut
Voader deit mit Doornkoat gurgeln
in d' Piep schmöökt he een grääsich Kruut
de Kinner sünd an d' Pott utschlikken
de Deech haangt an hör Zukkermuul
de Hund de is to best up Stükken
he röäkelt sükk in d' Sofakuul
wat givt dat moiers as so'n Winacht
wor jedeneen vöör Bliedheit good
wenn denn ok noch so'n spierke Glükk lacht
denn hest doch glieks wäär neeän Moot

**********************************

Ook en Heimatleed

Dat is jüüst, as ov mi een Engel
över mien Haart strullert hett —
sää mien Opa heel blied,
wenn he sien Köpke Tee
up de Kökendisch sett.
So is mi dat ok,
wenn mi wat Goodes geböört,
wat eenzich de Hääven
un nich denn Düwel tohöört.
Ikk spöär, wenn dat kummt
un dat kummt up mi doal,
denn steit mien Sinnen so fast,
as een eekenen Poal.
Dat is as d' verwachten
van Moder Natuur,
wenn see in winterlich Nachten
licht iisfast in suur.
Dat is as wenn Voagels
dör de Vöörjoahrslücht glieden —
denn rüükt man dat Gröönen
ok all van wieden.
Dat is as wenn Sömmers
de Sünn ünnergeit —
un de neeä Dach üm Oost
allwäär sien Füürboagen schleit.
Dat is, as wenn de See
dör dat Schliekland strikkt —
un de Woaterhund neeschierich
över de Sandhümpels kikkt.
So is mi dat hier,
in us Vööröllern Land —
dat is mi so schier,
as an keen anneren Kant.

*******************************

Goode Vöörsatzen

Wi hevvt nu allwäär achterloaten
good äten, drinken, Fierderee
de Olldach hett us wäär to foaten
mit siene Sörgendreieree

Wat man Neejoahr sükk vöörnoahm'n hett
so dit un dat to ännern
mit elker Dach dat anners lett
up use Wandkalennern

De eerste Wääk, un noch wat mehr
sitt een dat bannich hoch in d' Kopp
du schuffst dat in di hen un her
as de daarte Teller Boonenzopp

Du machst dat bold nich mehr ankieken
wat dor so lücht hett, rein un wiet
deist dat in irgendeen Kuul bedieken
un denkst bi di — wat schall de Schiet

Dat düürt een poar Moand un een bäten
denn hevvt wi wäär so 'n Olljoahrsnacht
in de di denn dat schlecht Geweeten
van ünnern ut dien Buuk anlacht

*********************************

De griese Katt …

Woahr di vöör dat bruunschgriese Watt,
wenn de Lücht an d' Hääven de Welt di wiest —
denn düürt dat nich lang,
bit dat de griese Katt
över de Woaterkant kiest.
Denn helpen keen Schlengen,
keen Prikken, keen Poahlen —
denn kannst du ok nich noa de Luchten verhoalen.
Dat eenzich, wat denn de Richt hollen deit,
dat is dat Pingeln van d' Füürtoorn
un de Keerl, de dor boaben up de Prikkenwacht steit.
Anners hörst du blods schakkern un galpen van Möven
un dat Woater, dat över de Schkippsplanken schleit.
Du kanns anners niks doon,
as bääden un tööven,
dat de natte Dod mit de griese Katt een annern Padd geit.

*********************************

Vöörjoahrsoahmen
De Blöömen de stoahn all sied Doagen in buten
see wiesen hör gröönen un wittklöärich Schnuten
dat as een Teeken van Vöörsömmerstied
denn nu is dat Fleuten un Sing'n nich mehr wiet
dat Fleuten un trillern van Bekassinen
dortüschen dat gurren van Duven
so as düster Rosinen
dat de Schwolfkes seilen so licht dör de Hääven
as deit da ni nich een Iiskoole gääven
dat de Wilgenstruuk gääl as een Hönnichpott lett
un Voader in d' Tuun de eersten Frücht all insett
dat dat Woater wäär Woater
un nich iisfast mehr steit
un de Buur sien Märsfolt över dat Rövenfeld schleit
denn köänt wir wäär trillern, denn köänt wi juchhein
un köänt us an Moder Natur wedder frein

*************************************

Olldach
Klokk half fief kreit de Hoahn
He moakt düchdich Schandoal
he nööcht us uptostoan
wenn d' geit aal tomoal

de Hööner suust van d' Rikk noa buten
de Koiin fangen an to bölken
an d' Jungvolks Koamers ballern Kluten
see mooten hen to melken

See kriecht hüütmörgen keen rechten Dreih
hevvt aal een dübbelt schwoaren Kopp
see ween up d' Baal bi Hinnerk Krey
dor gung d' de heele Nacht Galopp

Een Kööm een Beer een Danzkarree
un tüschenin noch suupen
bruken de Füüsten denn noch Klöateree
gung man ähm fiks noa buten

Üm dree up d' Soal dat Lucht utmoakt
dat word ok nödich Tied
de Strohsack hett man jüüst to foat
denn is d' allwäär sowiet

De Stünn'ns de loat sükk nich bedreegen
Klokk half fief de Hoahn de kreit
häst du ok noch so'n dikken Brägen
de Buur di glieks mit Kluten neit

********************************

Grootmoder

De Dach drüselt sükk dör de Stünn'n
in d' Köäken is dat de halfluchtige Tied
Grootmoder moot sükk mit dat Begääven anfrünn'n
ov see nu so is — ov doch nich so blied
up jederfall is see alleen
see schnakkt mit de Sünn
de noch dör de Appelbööm blenkert
dor is anners nümms
an de see wat särgen kunn
buten up d' Land
stuuv achter de Waal
hör Noabers Jung
mit een Melkbumm' rümschlenkert
Jan-Hinnerk
wat hör eegen Blood is
de Ekelsöähn de hör noch blääven
de is sied eeergüstern bi d' Kommiß
de Kriechmoaker bruken sien Lääven
sien Voader — de Foormann
un Diederk sien Broer
de lirgen all laang in de Grund
see ween de eersten de intrukken sünd
see ween de eersten de dodblääven bünd
dor frocht nümms ov dat een gefaalt
blods de de dat scheeten togaang brocht hevvt
de sitten moi hoch un moi drööch
wovöäl Blood denn an hör Hann'n kläävt
is liekers noa annermans Möäch
so sitt see allenich in de halfdüster Köäken
hör Hann'n strieken de Katt saacht över d' Hoar
see deit to'n letzten moal dat Füür inröäken
dat moakt see in d' Huus nu sied tachentich Joahr
de Mörgen sücht hör denn sitten in d' Köäken
blods hör Lääven — de Waarmte
de is nich mehr dor

************************************

De Wind
Over de Kolken weiht suutje de Wind
de Grens hett för hüm keen Bedüden
he schmüstergrient as een lüütji Kind
man hört sien Lachen van wieden
de Blööm'n nikkoppen wenn he hör eit
de Bulgen saacht över d' Gröönland strieken
de Schoapen rüscheln sinnich dör d' Reid
langs de hogen Dieken
van d' Eiland blenkert de Füürtoorn in d' Lücht
de Süän verkrupt sük achter de Hääven
an d' Siel Minschen tohoop man sücht
hier hett man noch wat van sien Lääven

**********************************

Drei di üm...

Achter d' Diek de gröön'n Wischen
de Bloaden krüüseln saacht in d' Lücht
Schwaartbrod un Schink up schüürde Dischen
Lachen över d' Land hen flücht

An de Dieken schloat de Bulgen
de Penners lüchten rod un geel
an d' Hääven jachtern witte Wulken
dat junge Volk danzt up de Deel

Ut d' Dörpkrooch hört man Puustmusik
ov un to deit een Bescheed
hier is nümms aarm - un ok nich riek
hier singns aal dat sülvich Leed

Dat Leed van Heimoat un van Leev
dat singt man hier sied duusend Joarn
liekers wat dat Lääven dreef
ik moot doch wäär noa Huus henfoarn

**********************************

Oabendrod — Oabendbrod
up See dor luurt de natte Dod
wenn de Noordwest mit düchdich rusen
huult över Diek un Fischkerhuusen
dat Woater sticht bit an de Kron
un schakkert binn'n de Diek andoal
denn hoalt de Düwel sükk sien Lohn
un well he frätt, is hum engoal
he schleit in d' Land wäär neeä Buchten
ritt Diek un Minschenwaark in Stükken
wat lopen kann neit ut in Fluchten
dor helpen ok nich Minschens Nükken
so is dat all dör all de Joahren
dat givt keen stoadich Säkerheit
Minsch deit sükk jümmers nee verfoahren
net as de Mohr in d' Mengsel schleit

*****************************

Luuster in de Nacht, mien Kind,
luuster in de düster Wieden —
dor buten speelt de Nachtenswind,
dat moakt he all sied alle Tieden.
He speelt sien Spill up veele Orten,
mit allens wat he kriegen kann —
mit Strüük un Bööm in veele Szorten,
ok Haarten geit he foaken an.
Wenn irgendwat up d’ Haart di licht —
du glöövst, dat bold de Dod di neit,
denn kiek de Wind liek in d’ Gesicht
un spöör wu flink de Pien vergeit.
Versteist Du wat de Stöörm di sächt
wenn he so över d' Land henfächt?
He brengt Verkloaren van wiet her —
van Unverstand un noch veel mehr.
Wenn he denn düchdich is an ruusen,
huult över d' Dakk un üm de Huusen —
pakkt de Bööm bi ehre Kroon
un dreit hör as een Grammophon.
Brengt dat Woater so in Brast,
dat dat in keeneen Büks mehr passt.
Denn stell di boaben hen up d' Diek
un spöör wu de Natuur so riek,
denn riet dien Haart in Hängen oapen —
blods so kanns du up Wunner hoapen

*********************************

Loat de Tied ruusen,
loat de Tied suusen.
See hollt nich Ruh' un hollt nich still,
see moakt doch jümmers wat see will.
Un jümmers löpt see liek vöörut —
luurt nümms up d' Bekk,
kikkt nümms up d' Schnuut.
Deit elker Dach de glieker Trää,
ov Kreech nu is, ov dat is Frää.
Elker Dach is d' lächt un düster
un elker Dach is Rümgeknüster.
Ov Sünnenschien ov Hoagelschuur —
Tied faalt dat lopen ni nich stuur.
Drüm wees, mien Frünnd, mit Tied good Frünnd —
solaang as wi up Eerden bünd.

***********************************

Nu sett di doal — vertell mi wat.
Ikk hör di to — ok geern up Platt.
Verkloar mi wat van d' Weltgeböören —
beliekteek' mi moal düt ov dat —
ikk much woll wat van Leevde hören,
van Rövenschmeer un Suurkoolfatt —.
vergäät ok nich, mi to vertellen
van Elend un van Troanensnot —
wenn Fleegers koamt in hooge Wellen
un schmieten Minsch un Deerten dod.
Vertell van Minschen, de sükk höögen,
all över een ‚van Haarten Moin' —
vertell van Minschen, de us nöögen,
bi de dat Lääven wunnerscheun.
Vertell mi wat van grööne Wischen,
van Woater, dat man drinken kann —
vertell mi wat van sülvern Fischen
un wor man de noch sööken kann.
Luster mi van helle Nachten,
in de man Steerns an d' Hääven sücht —
wies mi up, wat wi verwachten,
wenn d' wiedergeit mit schidderk Lücht.
Vertell mi wat van hooge Bargen —
teeken een Bild van wiede See,
verkloar mi, wor sükk Minschen targen —
wor Läävensrod de witte Schnee.
Un wenn ikk denn dien Schwiegen hör,
wiel di dat Word verlüstich geit —
denn spöör ikk, wo dat Haart di säär
wiel nümms mehr an de Siet di steit.

******************************

Wor de Noordseewellen
trekken an de Strand …
hevvt de Joarn wi sungen,
in us Freesenland.
Kunnen an de Dieken —
wor dat Gras so greun —
dör de Penner strieken,
wor de Blöömen bleun.
Niks is dorvan bleeven,
nu is d' allens dod —
niks is mehr mit Leeven,
hier in d' Möörgenrot.
Wäch de witten Strände,
wäch de bleuend Strüük —
sünd blods noch iistern Wände,
Natur ümto is süük.
Wor de Noordseewellen …
de Tied, de kummt nich wäär,
dat is as Kuusenkellen —
dat deit so gräsich säär.
Wor de Noordseewellen …
dat singt hier mehr keeneen —
man hört blods noch Vertellen,
dat dücht as harten Steen

******************************

Mien groode Leevde üm Klokk dree —
un dat an elker Läävensdach —
dat sünd dree moie Köpke Tee,
so recht noa Freesens Oart un Schlach.
Ikk hukel denn in d' Hörn bi d' Füür —
de Sprenkels tinkeln an de Böän,
föör sowat is mi niks to düür —
de Teetied givt mien Olldach Stöähn.
Hör ikk denn saacht de Kädel zirsen,
de Hund röäkelt sükk in d' Sofakuul —
denn is wiet wäch dat Joagen un Birsen,
denn bün ikk moal so reschkoap' fuul.

********************************

Süüch moal, wu de Wilgen bleun,
de an Schlööt un Padden stoahn —
ikk nööch di mit mi mit to goahn
un di an dissed Bild to freun.
Wu in de Sünn de Takken blenkern —
wor Porgen gluumen ut de Leit,
wor Jungkeerls mit de Paddstokk schlenkern
un nümms Natur wat Leeges deit.
Wor man noch weet, dat Heergotts Waark
in jeder Deel de sülvich Weert —
wor Gottvertroon noch so stark,
dat Düwel bitt sien eegen Steert.
Ikk much di geern dit Landje wiesen —
dat geit nich mehr — dat is to loat
de Minschen blods noa Doalers kiesen
un holln dat noch föör akkuroat

*******************************

Vöörjoahr …

Hörst du dat kroaken in de Takken –
un dat knistern in de Twiegen?
Dat Wassen hett de Bööm to pakken –
dat Gröönte will wär Kinner kriegen.
Fien spring’n de Bloaden in de Lücht,
sülvern schient de sieden Huut –
een Oahmen över d’ Land henflücht,
mit Schmoak van sööten Sönndachsstuut.
Dat düürt nich lang, denn schwääft de Klöären
as een Wulk üm Struuk un Boom
dat is een Häävensbildgeböören
dat schient as gülden Vöörjoahrsdroom –
dat lett as eene groode Reis’
up Wulkenscheepen wunnerboar
hen un retuur in d’ Paradeis
da Utstiegen faalt den sünner stuur.

Dit un noch veel mehr to lääsen up:

www.numanto.de

Bürgerreporter:in:

Ewald Eden aus Wilhelmshaven

following

Sie möchten diesem Profil folgen?

Verpassen Sie nicht die neuesten Inhalte von diesem Profil: Melden Sie sich an, um neuen Inhalten von Profilen und Orten in Ihrem persönlichen Feed zu folgen.

36 folgen diesem Profil

5 Kommentare

online discussion

Sie möchten kommentieren?

Sie möchten zur Diskussion beitragen? Melden Sie sich an, um Kommentare zu verfassen.

add_content

Sie möchten selbst beitragen?

Melden Sie sich jetzt kostenlos an, um selbst mit eigenen Inhalten beizutragen.